Herroepingsrecht

Het wettelijke herroepingsrecht, door de wet ‘recht van ontbinding’ genoemd, is het wettelijke recht van een consument om een zogenoemde ‘overeenkomst op afstand’, binnen 14 dagen te herroepen. In geval van de levering van producten gaat deze bedenktijd in op de dag dat de producten door of namens de consument in ontvangst zijn genomen. In geval van diensten gaat de bedenktijd in op de dag van totstandkoming van de overeenkomst.

Overeenkomst op afstand

Het wettelijke herroepingsrecht geldt uitsluitend voor zogenoemde ‘overeenkomsten op afstand’ en ‘overeenkomsten buiten de verkoopruimte’. Voor informatie over de ‘overeenkomst buiten de verkoopruimte’ hebben we een aparte blog geschreven. Een overeenkomst op afstand definieert de wet als volgt:

De overeenkomst die tussen een handelaar en een consument wordt gesloten in het kader van een georganiseerd systeem voor verkoop of dienstverlening op afstand zonder gelijktijdige persoonlijke aanwezigheid van handelaar en consument en waarbij, tot en met het moment van het sluiten van de overeenkomst, uitsluitend gebruik wordt gemaakt van een of meer middelen voor communicatie op afstand.

Belangrijkste kenmerken van een overeenkomst op afstand zijn:

De wederpartij van de handelaar (klant) dient een consument te zijn. Voor bedrijven/organisaties geldt het wettelijke herroepingsrecht niet.
Dat sprake is van een georganiseerd systeem voor verkoop of dienstverlening op afstand. Het bekendste voorbeeld daarvan is een webwinkel, maar ook andere gevallen waarin de handelaar een bepaalde systematiek voor contractsluiting op afstand organiseert, valt onder de definitie. Een voorbeeld daarvan is een bestelformulier in bijvoorbeeld een krant.
Dat de consument en de handelaar niet in persoonlijke aanwezigheid van elkaar zijn tot en met het moment van het sluiten van de overeenkomst. Het is dan ook niet relevant of het product of de dienst in persoonlijke aanwezigheid van de consument en de handelaar wordt geleverd. Voor een webshopbestelling die door de consument wordt afgehaald, geldt het herroepingsrecht dus ook.

Uitzonderingen op de wettelijke bedenktijd

Er zijn wettelijke uitzonderingen op de bedenktijd. In die gevallen is de bedenktijd niet van toepassing. Gedachte van de wetgever is dat het voor de handelaar in die gevallen niet redelijk is dat de overeenkomst nog kan worden herroepen, bijvoorbeeld omdat een geleverd product na retourontvangst niet voor de handelaar door te verkopen is, zoals in geval van op maat van de consument gemaakte kleding of omdat de dienst binnen de bedenktijd in zijn geheel wordt geleverd. De wettelijke uitzonderingen op de wettelijke bedenktijd zijn:

Uitzonderingen levering van producten

Een consumentenkoop met betrekking tot de levering van volgens specificaties van de consument vervaardigde zaken, die niet geprefabriceerd zijn en die worden vervaardigd op basis van een individuele keuze of beslissing van de consument, of die duidelijk voor een specifieke persoon bestemd zijn. Hieronder vallen bijvoorbeeld op maat gemaakte producten.
Een consumentenkoop met betrekking tot de levering van zaken die snel bederven of die een beperkte houdbaarheid hebben, zoals levensmiddelen. De houdbaarheid moet dan wel zodanig beperkt zijn dat het redelijkerwijs niet van de handelaar kan worden verlangd dat het product wordt teruggeleverd. Levensmiddelen in blik dienen dan ook gewoon geretourneerd te kunnen worden.
Een consumentenkoop met betrekking tot de levering van zaken die niet geschikt zijn om te worden teruggezonden om redenen van gezondheidsbescherming of hygiëne en waarvan de verzegeling na de levering is verbroken. Het gaat hier bijvoorbeeld om geopende verzorgingsproducten of geopende levensmiddelen in blik.
Een consumentenkoop met betrekking tot de levering van zaken die na levering door hun aard onherroepelijk vermengd zijn met andere zaken, bijvoorbeeld potgrond die reeds in de tuin is gebruikt en vermengd met de andere grond.
Een consumentenkoop met betrekking tot de levering van alcoholische dranken waarvan de prijs is overeengekomen bij het sluiten van een consumentenkoop, maar waarvan de levering slechts kan plaatsvinden na dertig dagen, en waarvan de werkelijke waarde afhankelijk is van schommelingen van de markt waarop de handelaar geen invloed heeft.
Een consumentenkoop met betrekking tot de levering van audio- en video-opnamen en computerprogrammatuur waarvan de verzegeling na levering is verbroken.
Een consumentenkoop met betrekking tot de levering van kranten, tijdschriften of magazines, met uitzondering van een overeenkomst voor de geregelde levering van dergelijke publicaties.
Een overeenkomst met betrekking tot de levering van producten die bestemd zijn voor dagelijkse huishoudelijke consumptie en die fysiek door een handelaar op basis van frequente en regelmatige rondes bij de woon- of verblijfplaats dan wel de arbeidsplaats van de consument worden afgeleverd.
Een overeenkomst die wordt gesloten door middel van verkoopautomaten of geautomatiseerde handelsruimten.

Uitzonderingen levering van diensten

Een overeenkomst tot het verrichten van diensten die strekt tot de terbeschikkingstelling van accommodatie anders dan voor woondoeleinden, van goederenvervoer, van autoverhuurdiensten, van catering en van diensten met betrekking tot vrijetijdsbesteding, indien in de overeenkomst een bepaald tijdstip of een bepaalde periode van nakoming is voorzien.
Een overeenkomst tot het verrichten van diensten, na nakoming van de overeenkomst, indien:
– de nakoming is begonnen met uitdrukkelijke voorafgaande instemming van de consument; en
– de consument heeft verklaard afstand te doen van zijn recht van ontbinding zodra de handelaar de overeenkomst is nagekomen;
Een overeenkomst met betrekking tot sociale dienstverlening, met inbegrip van sociale huisvesting, kinderzorg en ondersteuning van gezinnen of personen in permanente of tijdelijke nood, waaronder langdurige zorg.
Een overeenkomst met betrekking tot gezondheidszorg.
Een overeenkomst met betrekking tot gokactiviteiten.
Een overeenkomst met betrekking tot gebruik in deeltijd, een vakantieproduct van lange duur, en betreffende bijstand bij verhandelen en uitwisseling, als bedoeld in artikel 50a van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek.
Een overeenkomst die wordt gesloten met telecommunicatie-exploitanten door middel van openbare betaaltelefoons met het oog op het gebruik ervan of die worden gesloten met het oog op het gebruik van één enkele internet-, telefoon- of faxverbinding gemaakt door de consument.
Een overeenkomst met betrekking tot personenvervoer.

Algemene uitzonderingen

Deze uitzonderingen kunnen zowel betrekking hebben op de levering van producten als diensten:

Een overeenkomst met betrekking tot de levering van digitale inhoud die niet op een materiële drager is geleverd, voor zover de nakoming is begonnen met uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de consument en de consument heeft verklaard dat hij daarmee afstand doet van zijn recht van ontbinding.
Een overeenkomst waarbij de prijs van de zaken of diensten gebonden is aan schommelingen op de financiële markten waarop de handelaar geen invloed heeft en die zich binnen de ontbindingstermijn kunnen voordoen. Bijvoorbeeld de koop van goud.
Een overeenkomst met betrekking tot financiële producten, financiële diensten en fondsvorming.
Een overeenkomst die is gesloten tijdens een openbare veiling. Deze uitzondering geldt niet voor overeenkomsten die uitsluitend via online veilingen worden gesloten.
Een overeenkomst met betrekking tot het doen ontstaan, het verkrijgen of het overdragen van onroerende zaken of rechten op onroerende zaken.
Een overeenkomst met betrekking tot de constructie van nieuwe gebouwen en de ingrijpende verbouwing van bestaande gebouwen.
Een overeenkomst met betrekking tot de verhuur van woonruimte.
Een reisovereenkomst.
Een overeenkomst waarbij de wet voor de totstandkoming daarvan de tussenkomst van een notaris voorschrijft.

Uitoefening herroepingsrecht

Het herroepingsrecht wordt uitgeoefend aan de hand van een zogenoemd modelformulier voor herroeping dat door de handelaar aan de consument moet worden aangeboden. De consument mag de handelaar op andere wijze in kennis stellen van zijn wens om de overeenkomst te herroepen en de handelaar mag ook andere manieren van herroeping aanbieden, maar het modelformulier moet een door de handelaar aangeboden optie zijn.

Teruglevering producten

Indien de overeenkomst op afstand een consumentenkoop betreft en het herroepingsrecht door de consument wordt uitgeoefend, dient het betreffende product binnen 14 dagen na de dag van herroeping aan de handelaar te worden teruggeleverd. De handelaar kan in zijn algemene voorwaarden bedingen dat de consument de kosten van retournering draagt. Dit zijn de enige kosten die aan de consument in rekening mogen worden gebracht in verband met het uitoefenen van zijn herroepingsrecht.

Zijn de producten beschadigd?

Als de geretourneerde producten intussen zijn beschadigd, dan is dat meestal aan de consument toerekenbaar. De waardevermindering van de producten die aan de consument toerekenbaar is, mag de handelaar in rekening brengen aan de consument, bijvoorbeeld door dit in mindering te brengen op het terug te betalen bedrag. Beschadiging van het product en dus waardevermindering die aan de consument toerekenbaar is, is voor de handelaar dus geen geldige reden om de retournering niet te accepteren.

Terugbetaling

Als de consument reeds betaald heeft voor het product, dient de terugbetaling van zowel de eventuele verzendkosten die in eerste instantie zijn betaald, als de koopprijs van het betreffende product, binnen 14 dagen na ontbinding van de overeenkomst op afstand plaats te vinden. De handelaar dient daarvoor hetzelfde middel te gebruiken als waarmee de consument aan de handelaar heeft betaald. Indien het bedrag van de bankrekening van de consument is afgeschreven of overgeboekt, dient de terugbetaling plaats te vinden op de bankrekening van de consument. Eventuele waardevermindering die aan de consument toerekenbaar is, mag de handelaar dus van het terug te betalen bedrag aftrekken. De eventuele verzendkosten die in eerste instantie zijn betaald, hoeven niet terug te worden betaald als slechts een gedeelte van de bestelling door de consument wordt herroepen.

Herroepingsrecht en algemene voorwaarden

Het herroepingsrecht en de formaliteiten daarbij worden in de algemene voorwaarden van de handelaar uitgewerkt. Wij zijn gespecialiseerd in het opstellen van op maat gemaakte algemene voorwaarden en contracten. Bent u ondernemer en beschikt u nog niet over algemene voorwaarden? Wij zijn u daarmee graag van dienst.

Meer informatie over het opstellen van algemene voorwaarden

Handige links

Autoriteit Consument en Markt: Bedenktijd

Consumentenbond: Bedenktijd